Bạn đang lo lắng không biết mâm quả đám hỏi gồm những gì? Món nào không thể thiếu trong mâm quả 3 miền. Hãy cùng Venorica tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Nguồn gốc của mâm quả cưới?
Như nội dung ở trên cho chúng ta biết, mâm quả cưới hỏi bắt nguồn từ văn hóa truyền thống của người xưa. Trong truyện cổ tích Sơn Tinh, Thủy Tinh phải đáp ứng các đòi hỏi về lễ vật của vua Hùng Vương thứ 18 mới được vua gả công chúa cho. Nó là minh chứng cụ thể cho tục thách cưới.
Cũng theo tục thách cưới, nếu như mà nhà trai muốn sang thưa chuyện với nhà gái về việc hứa hôn, cưới hỏi thì phải mang theo những món quà cưới hay thường được gọi là sính lễ cưới. Mang theo sính lễ gì thì sẽ dựa theo yêu cầu của nhà gái nói ra mà thuyết phục, các sính lễ cưới đấy chính là mâm quả đám cưới của chúng ta ngày nay.
Ý nghĩa của mâm quả cưới?
Mâm quả cưới được coi là nét đẹp truyền thống trong nghi lễ phong tục cưới hỏi của người Việt Nam từ xa xưa và lưu trữ đến ngày nay. Lễ cưới sẽ không nên tiến hành nếu thiếu đi mâm quả cưới trong ngày trọng đại này.
Mâm quả cưới được nhà trai chuẩn bị và trao, nhận trước bàn thờ tổ tiên của nhà gái. Vì lẽ đó, mâm quả trước hết được coi là sự thể hiện tình cảm của nhà trai lần đầu dành cho nhà gái. Cùng với đấy, đây cũng chính là minh chứng cho hôn nhân của đôi bạn. Mâm ngũ quả đánh dấu cho tình cảm đôi lứa vào cái ngày cưới của cuộc sống hôn nhân về chung một nhà. Vì vậy, mâm quả bao giờ cũng mang theo sự thiêng liêng thể hiện sự xem trọng và trách nhiệm của hai bên đối với cuộc hôn nhân này.
6 Mâm quả đám cưới gồm những gì theo phong tục miền Nam?
Đám cưới miền Nam thường có 6 mâm quả bởi số 6 được xem là con số may mắn, tượng trưng cho tài lộc. Tuy nhiên tùy theo điều kiện kinh tế cũng giống như phong tục tập quán ở từng địa điểm mà các lễ vật trong mâm quả có thể khác nhau. Thông thường, lễ vật cho đám cưới miền Nam bao gồm: trầu cau; trà, rượu và nến; bánh su sê; xôi gấc; hoa quả; heo quay.
1/ Trầu cau
Người miền Nam xưa nay có quan niệm rằng mâm trầu cau chính là sự thưa hỏi chính thức của nhà trai đối với nhà gái. Vì điều đó, trầu cau được coi là sính lễ quan trọng nhất trong đám cưới. Khác với miền Bắc, miền Trung và miền Nam thường chuẩn bị số trầu cau lẻ, mỗi quả cau cần 2 lá trầu. Người ta thường dùng 105 quả cau và 210 lá trầu với ý nghĩa sống mãi mãi trăm năm hạnh phúc.
2/ Trà, rượu và nến
Tráp rượu và thuốc lá được cho là lời mời của con cháu tới tổ tiên về chứng giám và chúc phúc cho đôi tân lang tân nương. Hương vị cay nồng của rượu tượng trưng cho cuộc sống hôn nhân sẽ có nhiều trắc trở tuy nhiên cô dâu chú rể trẻ vẫn luôn sát cánh và bên nhau thắm thiết.
Tráp lễ rượu thuốc tại miền Nam còn có sự xảy ra của một cặp nến khắc long phụng mà phía nhà trai chuẩn bị để thắp trên bàn thờ tổ tiên của gia đình nhà gái. Ở miền Trung, cặp nến này cũng mang ý nghĩa tương tự. Nhưng người miền Bắc không gồm có cặp nến long phụng này trong dánh sách tráp cưới hỏi.
3/ Bánh su sê
Mâm bánh su sê theo quan niệm của người miền Nam tượng trưng cho sự hòa hợp của trời đất và sự đồng thuận, thể hiện sự gắn bó trong đời sống hôn nhân. Trong khi mâm lễ vật này của người miền Trung chỉ có bánh phu thê, thì người miền Nam dùng cả 2 loại bánh là bánh cốm và bánh phu thê.
Ngoài ra, mâm bánh su sê miền Nam có sự khác biệt nhỏ so với miền Trung, đấy là ở miền Nam thường người ta nắn bánh cho vuông vức rồi gói bánh lại bằng lá dứa. Trong khi đó, người miền Bắc chỉ sử dụng có mỗi bánh cốm.
4/ Mâm xôi gấc
Màu đỏ của xôi gấc thể hiện cho sự ấm no và cũng là lời chúc cho cặp đôi luôn gặp may trong đời sống hôn nhân. Sự kết dính đặc trưng của xôi gấc tượng trưng cho tấm lòng son sắt và sự thủy chung, bền chặt của đôi lứa dù cuộc sống vợ chồng có khó khan đến mấy. Tùy vào sự thống nhất của hai bên gia đình, mâm xôi gấc miền Nam có thể có thêm gà luộc hoặc dễ dàng chỉ có xôi.
5/ Mâm hoa quả kết rồng phượng
Miền Nam là vùng đất của các loại trái cây, vì điều đó mâm hoa quả được coi là lễ vật cần có trong đám hỏi miền Nam. Mâm hoa quả thông thường gồm có táo, nho, mãng cầu, đu đủ, xoài,… Mâm lễ vật này tượng trưng cho đời sống hôn nhân rất đầy đủ, sung túc và ngọt ngào. Người miền Nam thường hạn chế chọn các kiểu quả với những cái tên không đem lại may mắn như chuối, bom, lựu,… và những loại quả có vị đắng, chua, chát.
6/ Mâm heo quay
Nếu như đã có vị ngọt của trái cây, vị cay nồng của rượu thì cần thêm cả vị mặn của thịt. nếu mâm xôi gấc không kèm theo gà luộc thì thông thường nhà trai sẽ đi lễ vật là heo sữa quay.
Ngoài những điều ấy ra ở miền Nam, những gia đình có điều kiện còn kèm thêm mâm tráp quần áo. Lễ vật này thường không xuất hiện ở mâm quả đám cưới miền Bắc và miền Trung tuy nhiên lại phổ biến ở miền Nam.
Mâm quả đám cưới theo phong tục miền Trung
Mâm quả cưới trong đám hỏi miền Trung thường có rất nhiều lễ vật, tuy nhiên quan trọng nhất phải kể đến những mâm trầu cau, bánh phu thê, rượu thuốc, cặp nến tơ hồng và các lễ vật thách cưới khác.
1/ Mâm trầu cau
Trầu cau là lễ vật bắt buộc phải có trong đám hỏi 3 miền tổ quốc. Theo truyền thuyết, trầu cau biểu trưng cho tình nghĩa và sự gắn bó keo sơn của đôi tân lang tân nương. Vì vậy từng miếng trầu, quả cau đều được têm một cách gọn gàng và để chia sẻ cùng các quan khách trong lễ cưới.
Khác với mâm quả đám cưới miền Bắc, đám cưới miền trung không đòi hỏi về số lượng quả cau trong một mâm trầu cau nên nhà trai có thể tùy ý tạo một mâm quả đẹp mắt và không qua loa. Đặc biệt ở Huế, mâm trầu cau còn đi kèm với muối và gừng. Đây chính là biểu tượng cho sự chung thủy, mặn mà của cặp vợ chồng sắp cưới.
2/ Mâm bánh phu thê
Không giống hai miền còn lại khi chọn mâm bánh cốm hay bánh chưng – bánh giầy để bày biện mâm bánh kẹo, người miền Trung lại chọn bánh phu thê để làm lễ vật ăn hỏi. Đối với người miền Trung, bánh phu thê được cho là lời hứa thủy chung son sắt của người chồng với vợ sắp cưới. Đây chính là lời hứa hẹn và là lời chúc phúc chân thành nhất của phía nhà trai dành cho nhà gái.
Bánh phu thê còn mang ý nghĩa có đôi có cặp của vợ chồng nên được sắp xếp từng cặp với nhau theo số chẵn. Người miền Trung không có yêu cầu về số lượng bánh nên phía nhà trai có thể tùy ý sắp xếp.
3/ Mâm rượu thuốc
Chè, thuốc lá và rượu là những sính lễ căn bản mà gia đình nhà trai gửi đến nhà gái làm lễ bái tổ tiên xin dâu. Với người miền trung, những lễ vật này thường mang ý nghĩa tượng trưng và thường được sử dụng để cô dâu chú rể mời thuốc, rượu, trầu cho các quan khách trong lễ cưới. Nhà gái cũng tạo điều kiện để nhà trai thoải mái sắp xếp mâm lễ cũng giống như sính lễ khi không đòi hỏi bất cứ điều gì về số lượng.
4/ Cặp nến tơ hồng
Đây là một trong những lễ vật cực kì thiết yếu mà nhà trai không thể nào quên được trong các lễ vật ăn hỏi miền Trung. Cặp nến tơ hồng se duyên được thắp lên khi thực hiện nghi thức ăn hỏi. Ngọn lửa tượng trưng cho tình yêu nồng cháy giữa các cặp đôi vợ chồng. Sẽ là sự thiếu hụt đáng tiếc nếu như nhà trai bỏ xót mất việc chuẩn bị lễ vật này trong đám hỏi.
5/ Một vài lễ vật thách cưới khác
Ngày nay, việc thách cưới cũng trở nên đơn giản. đấy cũng không còn là gánh nặng của nhà trai khi nhà gái thường thách cưới theo điều kiện kinh tế của gia đình nhà trai. Tuy nhiên, hầu hết mâm cỗ của nhà trai cũng phải cầu kỳ và quý phái hơn để bày tỏ thành ý với gia đình nhà gái.
Một vài lễ vật thách cưới ở miền Trung bình thường là heo quay, gà quay, tiền sính lễ, nem chả,… dựa vào điều kiện kinh tế. Để tránh sự bối rối trong lễ ăn hỏi, cả hai bên gia đình nội ngoại đều có một buổi họp mặt để bàn về một vài lễ vật thách cưới trước khi đám hỏi xảy ra.
Mâm quả đám hỏi miền Bắc gồm những gì?
Số lượng mâm quả trong đám cưới miền Bắc luôn là số lẻ, thường là 3, 5, 7, 9, 11 tráp. Trong đó, mâm quả mấu chốt chính là mâm trầu cau. Phong bì tiền có thể để một tráp riêng hoặc để chung với tráp trầu cau. Sau đấy, tùy thuộc theo số lượng tráp mà người ta chọn lựa các lễ vật khác cho lễ ăn hỏi như sau:
- 3 tráp cưới: mâm trầu cau, chè, hạt sen.
- 5 tráp cưới: mâm trầu cau, chè, hạt sen, rượu và thuốc lá, bánh cốm.
- 7 tráp cưới: mâm trầu cau, chè, bánh cốm, rượu và thuốc lá, hạt sen, bánh phu thê, bánh đậu xanh.
- 9 tráp cưới: mâm trầu cau, chè, bánh cốm, hạt sen, rượu thuốc lá, bánh phu thê, bánh đậu xanh, tráp hoa quả kết rồng phượng, lợn sữa quay.
- 11 tráp cưới gồm có 9 tráp trên và có thể thêm cả tháp bia lon, mâm bánh nướng bánh dẻo, hoặc xôi gấc. Nhưng hiện nay hiếm gia đình nào tìm kiếm lễ ăn hỏi 11 tráp cưới.
1/ Trầu cau
Dù số lượng 3 hay 11 tráp đi nữa thì mâm trầu cau truyền thống là mâm quả không thể thiếu trong lễ ăn hỏi của người miền Bắc nói riêng và ở cả 3 miền nói chung. Ông bà ta có câu “Miếng trầu mở đầu câu chuyện”, vì điều đó trầu cau được cho là lễ vật quan trọng nhất và là vật lễ hàng đầu được đề cập trước rồi mới đến những loại mâm khác.
2/ Mâm chè
Người miền Bắc thường có thói quen uống và tiếp đãi khách bằng chè khô, vì vậy chè khô cũng được coi là một lễ vật không thể thiếu trong các đám cưới đám hỏi. Số chè trong mâm có thể được nhà gái mang ra dùng để tiếp đãi quan khách trong ngày cưới chính thức, coi như đó là lời chia sẽ niềm vui với toàn bộ mọi người.
3/ Mâm mứt hạt sen
Hạt mứt sen thường có hương vị ngọt ngào như tuy nhiên viên ngọc sáng. Điều này thể hiện cho sự đài các, dịu dàng của cô dâu và cũng thể hiện niềm cảm mến, yêu quý mà gia đình nhà trai dành con dâu tương lai. Theo quan niệm của người miền Bắc, vị ngọt của mứt sen tượng trưng cho tình cảm ngọt ngào, sâu đậm của cặp vợ chồng. Cùng lúc đó vị ngọt này còn tượng trưng cho sự giàu sang, sung túc, nhằm chúc phúc cho đôi vợ chồng trẻ có được một cuộc sống ấm no và sung túc.
4/ Mâm rượu thuốc
Tráp ăn hỏi rượu và thuốc lá được cho là sính lễ mang ý nghĩa tượng trưng cho lòng hiếu thảo của con cháu, quan trọng nhất là lòng thành của chú rể đối với tổ tiên bên gia đình nhà gái. Mâm rượu thuốc sẽ được dâng lên bàn thờ tổ tiên trong ngày cưới chính thức xem như là lời mời chân thành của cô dâu chú rể đến với các vị tiền nhân về dự lễ cưới và chúc phúc cho đôi tân lang tân nương.
5/ Mâm bánh cốm
Nếu bánh phu thê là loại bánh ăn hỏi không thể thiếu trong đám hỏi miền Trung thì bánh cốm miền Bắc lại là mâm bánh tượng trưng cho tình nghĩa vợ chồng nồng thắm và sự gắn bó hạnh phúc bên nhau mãi mãi.
Vẻ ngoài vuông vức của bánh cốm biểu hiện cho sự rất đầy đủ, viên mãn và sung túc trong cuộc sống hôn nhân của đôi vợ chồng trẻ. Nhân đậu xanh giã nhuyễn cùng với vị đường ngọt đậm đà thể hiện cho tình yêu ngọt ngào và quấn lấy nhau không rời xa nửa bước như nhân bánh và vỏ bánh.
Phong tục cưới hỏi của người Việt rất đậm sắc văn hóa việt cần được lưu giữ và phát huy. Thông qua bài viết 6 mâm quả đám cưới gồm những gì theo phong tục 3 miền bạn sẽ chuẩn bị đúng và đủ các sính lễ nhé. Chúc cho đôi vợ chồng trẻ trăm năm hạnh phục!
